Tradycyjnie drugiego dnia Międzynarodowych Targów Książki w Warszawie, czyli w piątek 16 maja, uroczyście ogłoszono wyniki konkursu na najlepszą książkę akademicką i naukową Academia 2025. Po raz pierwszy uroczystość odbyła się w Audytorium Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie przy ul. Marszałkowskiej 103.
Celem konkursu jest wyróżnienie i promocja wydawców najlepszych publikacji akademickich i naukowych wydanych w formie tradycyjnej książki drukowanej.
W konkursie o Nagrodę Academia nagrody i wyróżnienia przyznawane są w trzech kategoriach: Nagroda Główna Academia, Nagroda Rektora Uniwersytetu Warszawskiego dla najlepszej publikacji akademickiej w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych oraz Nagroda Rektora Politechniki Warszawskiej dla najlepszej publikacji akademickiej w dziedzinie nauk technicznych i ścisłych.
Konkurs objęty jest patronatem honorowym prof. dr. hab. Alojzego Z. Nowaka – rektora Uniwersytetu Warszawskiego i prof. dr. hab. inż. Krzysztofa Zaremby – rektora Politechniki Warszawskiej. Mecenasem konkursu Academia jest Stowarzyszenie Autorów ZAiKS.
Organizatorem konkursu o Nagrodę Academia jest Fundacja Historia i Kultura, a współgospodarzami wydarzenia są Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego i Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
Nagrodę główną Academia 2025 otrzymał Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA za pracę Wojciecha Walczaka, Karola Łopateckiego i Andrew B. Pernala „Najstarszy atlas Rzeczypospolitej Obojga Narodów Nicolasa Sansona (1600-1667)”.
Przyznano też dziewięć wyróżnień, które otrzymały wydawnictwa:
- Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego za „Raport Chotyniecki. Tom I – Analizy specjalistyczne (badania 2018-2023)”; Tom II – „Wyniki badań wykopaliskowych grodziska w Chotyńcu 2016-2023″; Tom III – „Wyniki badań wykopaliskowych przeprowadzonych w latach 2016-2019 w obrębie zolnika na grodzisku w Chotyńcu”; Tom IV – „Badania stanowisk aglomeracji chotynieckiej”; autorzy: Piotr Gębica, Mateusz Sobucki, Marzena Makowiecka, Daniel Makowiecki, Andrzej Dziedzic, Agata Sady-Bugajska, Joanna Trąbska, Beata Ostachowicz, Patrycja Skała, Barbara Trybalska – tom I; Sylwester Czopek, Katarzyna Trybała-Zawiślak, Tomasz Tokarczyk, Marcin Burghardt, Wojciech Rajpold, Joanna Adamik-Proksa, Ewelina Ocadryga-Tokarczyk, Michał Jabłkowski – tom II; Sylwester Czopek, Katarzyna Trybała-Zawiślak, Joanna Adamik-Proksa, Marcin Burghardt, Michał Jabłkowski, Marzena Makowiecka, Daniel Makowiecki, Wojciech Rajpold, Tomasz Tokarczyk, Ewelina Ocadryga-Tokarczyk, Joanna Rogóż – tom III; Sylwester Czopek, Tomasz Tokarczyk, Michał Jabłkowski, Piotr Kubit – tom IV
- Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej za pracę Katarzyny Pluta „Kompozycja miasta XXI wieku. Rozwiązania urbanistyczne i krajobrazowe”,
- Powergraph za pracę Dariusza Dziektarza „Rozejrzyj się! Fascynujący świat polskiej przyrody”,
- Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego za pracę Adama Tyszkiewicza „Uroczystości, stroje i insygnia w ceremoniale Uniwersytetu Warszawskiego 1816-1939”,
- Exemplum Tomasz Adamski za pracę Jana Skowrońskiego „Chirurgia nerwów obwodowych”,
- Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu za pracę „Dialog w praktyce klinicznej. Wybrane zagadnienia z psychologii klinicznej dla osób studiujących kierunki medyczne”, pod red. Renaty Wallner, Doroty Szcześniak i Błażeja Misiaka,
- Wydawnictwo Naukowe PWN SA, PZWL za pracę „Biofizyka”, pod red naukową Leszka Kubisza,
- Wydawnictwo Naukowe PWN SA, PZWL za pracę „Neurologia ambulatoryjna” pod red. naukową Jacka Staszewskiego,
- Wydawnictwo Naukowe PWN SA, PZWL za pracę „Chirurgia stomatologiczna i szczękowo-twarzowa (tom III)”, pod red. naukową Mansura Rahnamy,
Przyznano również dziewięć wyróżnień specjalnych za opracowanie edytorskie. Otrzymały je oficyny:
- Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie za pracę Maryli Sitkowskiej „Władysław Skoczylas w zbiorach Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie”,
- Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika za pracę Anny Supruniuk i Mirosława Adama Supruniuka „Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu 1945-2025”,
- Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA oraz Polish Army Veterans Association of America za pracę Anny Rudek-Śmiechowskiej „Władysław Teodor Benda”,
- Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego oraz Książnica Beskidzka za pracę Patryka Oczko „Nie tylko dla dzieci: Studio Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej 1947-2021”,
- Stowarzyszenie Historyków Sztuki za pracę „Zniszczyć obraz. Ikonoklazm europejski. Akt destrukcji i akt twórczy” pod red. Alicji Saar-Kozłowskiej,
- Oficyna Wydawnicza ATUT oraz Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe za pracę „Dawne miejsca straceń na Śląsku w ujęciu interdyscyplinarnym” pod red. Daniela Wojtuckiego”,
- Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA za pracę Krzysztofa Stefańskiego „Zmarł jak żył, na skrzydłach… Antoni Wiwulski (1877–1919). Artysta epoki Młodej Polski”,
- Instytut Sztuki PAN za pracę Jakuba Sito „Johann Chrisostomus Redtler. Rzeźbiarz i entrepreneur w służbie elit władzy Rzeczypospolitej XVIII wieku”,
- Muzeum Regionalne im. Andrzeja Kaubego w Wolinie za prcę „Nad Dziwnę i Świnę. Relacje osadników z fonoteki wolińskiego muzeum” (tom 1) po red. Karoliny Kokory, Piotra Malińskiego i Piotra Oleksego.
Nagrodę Rektora Uniwersytetu Warszawskiego dla najlepszej publikacji akademickiej w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych otrzymało Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu za pracę Michała Klichowskiego „Efekt neuro”.
Wyróżnienia otrzymało dziewięć oficyn:
- Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego za pracę Jana Wiktora Tkaczyńskiego „ASEAN. Odwzorowanie Unii Europejskiej w Azji Południowo-Wschodniej?”,
- Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej za pracę Pawła Trębacza „Percepcja miejskiej przestrzeni publicznej w ujęciu kategorii witruwiańskich”,
- Wydawnictwo Naukowe PWN SA za pracę Przemysława Urbańczyka, „Korzenie Polski”,
- Poznańskie Studia Polonistyczne za pracę Aleksandry Sikorskiej-Krystek „Nauka i empatia. Społeczne konteksty twórczości Marii Konopnickiej”,
- Wydawnictwo Krytyki Politycznej za pracę Piotra M. Majewskiego „Brzydkie słowo na „k”. Rzecz o kolaboracji”,
- Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego za pracę Urszuli M. Pilch „Doznawanie i doświadczenie w liryce od Słowackiego do Leśmiana”,
- wydawnictwo słowo/obraz terytoria za pracę Marii Poprzęckiej „Śmierć przed obrazem”,
- Arx Regia – Wydawnictwo Zamku Królewskiego w Warszawie za pracę „Od Cecory do Chocimia. Studia z dziejów wojny Rzeczypospolitej z Turcją 1620-1621″ pod red. naukową Zbigniewa Hunderta i Pawła Tyszki,
- Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Jana Długosza w Częstochowie za pracę „Między słowami. Zegadłowicz w świecie sztuki, literatury i teatru” pod red. Henryka Czubały, Joanny Kulczyńskiej-Kruk i Joanny Warońskiej-Gęsiarz,
Nagrodę Rektora Politechniki Warszawskiej otrzymał Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki za pracę Ewy Kuryłowicz „Ludzki wymiar architektury. Teoria dla praktyki”.
Przyznano też trzy wyróżnienia dla:
- Wydawnictwa AGH za pracę Lucyny Natkaniec-Nowak i Barbary Szczepanowicz „Wybrańcy Chrystusa i ich kamienne atrybuty”,
- Ossolineum za pracę Żakliny Szynkiewicz „Kolekcja kartograficzna Gwalberta Pawlikowskiego w zbiorach Ossolineum”,
- Wydawnictwo Naukowe PWN SA za pracę Leszka A. Dobrzańskiego, Materiały inżynierskie z podstawami technologii procesów materiałowych (tom 1).
Organizatorami Konkursu na najlepszą książkę akademicką i naukową Academia są: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej i Fundacja Historia i Kultura.
Mecenasem Nagrody Głównej Academia jest Stowarzyszenie Autorów ZAIKS.
Tegoroczna edycja konkursu okazała się rekordowa. Eksperckie Jury pod przewodnictwem prof. dr hab. Elżbiety Zybert oceniało aż 189 publikacji zgłoszonych przez 71 wydawców.
W Jury Konkursu Academia 2025 zasiadali: prof. dr hab. Elżbieta Zybert – Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego (przewodnicząca), prof. dr hab. inż. Artur Zbiciak – Wydział Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej, dr hab. n. med. Jacek Staszewski, prof. WIM-PiB – Wydział Medyczny Uniwersytetu Warszawskiego, Aurelia Grejner – prezes Stowarzyszenia Wydawców Szkół Wyższych, redaktor naczelna Wydawnictwa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, oraz Jerzy Burski – artysta grafik, AGAT Studio Graficzne.
