Skip to main content

W ramach projektu „Mosty Literackie 2024 – Salon Niezależnych Wydawców Białoruskich na Międzynarodowych Targach Książki w Warszawie 25 maja odbyło się wydarzenie poświęcone postaci Alesia Bialackiego. Prezentację przybliżającą jego osobę przygotowało Centrum Obrony Praw Człowieka „Viasna” (w polskim tłumaczeniu „Wiosna”), której Aleś jest dyrektorem.

Aleś Bialacki jest białoruskim działaczem społecznym, obrońcą praw człowieka oraz laureatem Pokojowej Nagrody Nobla. Jak wskazuje tytuł spotkania „Aleś Bialacki – noblista i więzień polityczny”, jest także więźniem politycznym. Obecnie odsiaduje karę 10 lat pozbawienia wolności w kolonii karnej o zaostrzonym rygorze, na którą został skazany 3 marca 2023 roku za udział w finansowaniu protestów. Nie jest to jego pierwszy pobyt w więzieniu, w latach 2011–2014 również odbywał karę.

Aleś Bialacki już od młodości działał w organizacjach walczących o niepodległość Białorusi. W 1996 roku, w odpowiedzi na brutalną reakcję władz na protesty, założył organizację działającą na rzecz obrony praw człowieka „Wiosna-96”. Została ona oficjalnie zlikwidowana w 2003 roku przez Sąd Najwyższy. Działa ona jednak nadal w sposób „nieoficjalny”. W sierpniu  2023 roku „Wiosna” została uznana za grupę ekstremistyczną, przez co jej członków można oficjalnie skazywać za udział w jej działalności, gdyż w świetle białoruskiego prawa jest to przestępstwo.

Nagrodę Nobla otrzymał w 2022 roku, gdy znajdował się w więzieniu, czekając na wyrok. Został przez to trzecią osobą, która uzyskała to wyróżnienie podczas bycia osadzonym. Ze względu na sytuację nagrodę odebrała jego żona – Natalla Pinczuk.

Bielacki jest jednak nie tylko działaczem, ale także pisarzem i literaturoznawcą. Część swoich książek napisał podczas pobytu w więzieniu. „O książkach Aleś zawsze mówił, że to jest to, co pozostanie po nas, dlatego warto je pisać, czytać i rozpowszechniać” – powiedziano w trakcie spotkania.